آشنایی با انواع طرح فرش ایرانی
فرش در کشور ما حکم یک باید اساسی را در چیدمان منزل دارد.
ایرانی که باشی، دست‌کم باید الفبای فرش ایرانی را بدانی. از بین این همه طرح و رنگ، انتخاب سخت است و بلد بودن این الفبا حسابی کمک می‌کند. موضوع مطلب امروزمان نیز یاد دادن مقداری از این الفباست.
طرح اسلیمی
طرح اسلیمی، طرحی‌است که شکل اصلی آن را شاخه‌های دورانی در بین برگ‌ها تشکیل می‌دهند. این شاخه‌ها در واقع، تجرید یافته طرح درخت هستند.
طرح افشان
سبک طرح افشان به این شکل است که شاخه‌ها، گل‌ها و برگ‌ها به صورت پراکنده و بدون پیوستگی با هم در زمینه فرش افشانده شده‌اند. دقیقا به همین خاطر هم این طرح را افشان نامیده اند.
طرح ایلی
این طرح، زاییده ذهن قالیبافان بومی می‌باشد و طبیعت و محیط زندگی آن‌ها را به ساده‌ترین شکل به نمایش در می‌آورد. در طرح ایلی از نقشه‌های منظم پیروی نمی‌شود و از این‌رو، فرش‌های این دسته دارای زیبایی دلپسند و منحصربه‌فردی هستند.
طرح‌بندی
منظور از به‌کارگیری واژه بندی این است که یک بخش کوچک از طرح در کل فرش، هم در طول و هم در عرض تکرار شده است.
طرح ترکمن
فرش‌های دارای طرح ترکمن از نظر هندسی و شکستگی خطوط در دسته طرح‌های ایلی و منحصر به مردم کوچ نشین است. این طرح نیز به صورت ذهنی و بدون نقشه ایجاد می‌شود.
طرح خشتی
طرح خشتی مطابق نامش دارای قاب‌های چندضلعی است و از کنار هم قرار گرفتن این قاب‌ها به وجود می آید.
طرح شکارگاه
در فرش‌های طرح شکارگاه، علاوه‌بر طرح درخت، نقوشی از حیوانات وحشی در حال شکار نیز دیده می‌شود.
طرح باستانی
طرح‌های باستانی یا ابنیه اسلامی از بناهای تاریخی و تزیینات آن‌ها، مثل کاشی‌کاری‌ها و اشکال هندسی الهام گرفته‌شده‌است.
بته جقه
طرح بته جقه که با نام بته‌ای نیز شناخته می‌شود، تجرید یافته نقش درخت سرو است.
طرح درختی
با وجود این که اساس کار طراحی فرش را شاخه و برگ‌ها تشکیل می‌دهند، در طرح‌های درختی سعی بر آن بوده تا وجه تشابه بسیار با طبیعت حفظ شود.
شاه عباسی
اساس طراحی فرش‌های شاه عباسی بر نقش گل‌های طراحی‌شده و خاصی است که به نام همین فرش مشهورند. این گل‌های تجرید‌یافته در کنار شاخه و برگ‌ها، اسلیمی‌ها و ختائی‌ها در زمینه و حاشیه فرش قرار می‌گیرند و نقش اصلی را شکل می‌دهند.
طرح گلدانی
درطرح گلدانی، معمولا شکل گلدان به چشم می‌خورد. این گلدان می‌تواند اندازه‌های مختلفی داشته‌باشد. گاهی یک گلدان بزرگ و پر از گل، کل زمینه فرش را می‌پوشاند. گاهی نیز چند گلدان کوچک به صورت متقارن در بخش‌های مختلف فرش یا به دنبال‌هم، کل زمینه فرش را پر می‌کنند.
طرح گل فرنگ
کل طرح‌های دسته گل فرنگ بر اساس نقوش گل‌های طبیعی و خصوصا گل رز ایجاد می‌شوند و دارای رنگ‌های بسیار روشن مثل زرد، آبی و سرخ هستند.
ماهی درهم
بافت این طرح مثل سایر طرح‌های هندسی ذهنی است و از نقشه تبعیت نمی‌کند. زیبایی این طرح سبب شده طراحان فرش آن‌را به صورت مدون و با حفظ خصوصیات قدیمی پیاده‌سازی کنند.
طرح محرمات
در طرح محرمات، کل زمینه فرش از طول به چند ردیف موازی تقسیم می‌شود و هر کدام از این ردیف‌ها دارای نگاره‌هایی مثل بته جقه، انواع طرح اسلیمی یا ختایی و گل و برگ هستند. در واقع می‌توان این طور گفت که زمینه این طرح فرش، دارای فرمت راه راه است.
طرح هندسی
کلیه نقوش این طرح، همان‌طور که از نامش پیداست، به شکل هندسی و با استفاده از خطوط زاویه‌دار ایجاد می‌شوند.
منبع: pooyano.com